مریم خورشیدی - تورم صنعتی در سه ماهه تابستان امسال نسبت به سال گذشته ۱۳.۱ درصد رشد کرده است. دکتر زهرا کریمی استاد دانشگاه و صاحبنظر اقتصادی در گفتگو با اگزیم نیوز پیرامون دلایل رشد تورم صنعتی می گوید: یک بخش از افزایش و رشد تورم اقتصادی قطعا تحت تاثیر افزایش نرخ ارز است. نرخ ارز آرام آرام در حال بالا رفتن است و  از آنجاییکه قیمت مواد اولیه، کالاهای واسطه ای و ماشین آلات سهم قابل توجهی در صنایع ما دارد، با بالا رفتن قیمت این موارد نرخ تورم صنعتی نیز افزایش پیدا می کند.

زهرا کریمی افزود: تورم عمومی کشور  نيز در حدود 9 تا 10 درصد است و افزایش میزان دستمزد با توجه به تورم قابل پیش بینی است. البته می توان از این زاویه هم به موضوع نگاه کرد که بخش صنعت ما اندکی تکان خورده است.با توجه به آمار بانک از 24 زیر بخش صنعتی 16 بخش در سال 95 رشد مثبت داشته اند.

وی توضیح داد: وقتی رشد مثبت اتفاق می افتد، تقاضا برای نهاده های تولیدی افزایش پیدا می کند. به طور مثال با رونق نسبی بخش ساختمان، قیمت مصالح ساختمانی نیز بالا می رود.

کریمی به بعد دیگری از این موضوع پرداخت و گفت: از نگاه دیگر  رشد تورم صنعتي  را می توان در نوسانات قیمت های جهانی جستجو کرد. به طور مثال قیمت صنایع مرتبط با  ورق که بخشی از آن وارداتی است، تحت تاثیر قیمت های جهانی است . بنا براین مجموعه عواملی در این موضوع نقش دارند که برخی از آن ها مثبت و برخی دیگر منفی هستند. اگر بخواهیم به بخش مثبت آن به دیده خوش بینانه بنگریم، رشد تورمی صنعت به معنای رشد مثبت برخی زیر بخش های صنعتی است.

 اين استاد دانشگاه تاثیر عدم تمایل مصرف کننده داخل به خرید کالای صنعتی داخلی را بر رشد تورم صنعتی مورد توجه قرار داد  و گفت:

اگر مصرف کننده داخلی کالای داخلی را خریداری نکند که طبیعتا تولید داخلی کاهش پیدا خواهد کرد و این وحشتناک است. اما مساله دیگر این است که قدرت خرید بخش عمده ای از خانوارها کاهش پیدا کرده است. آمار نشان میدهد که سهم درآمدی گروه های کم درآمد کاهش پیدا کرده است. بنا بر این اگر این مساله را بپذیریم، تولید کنندگان مجبور خواهند شد افزایش قیمت نهادهای تولیدی را در قیمت محصولشان منظور نکنند.

کریمی اظهار داشت: زمانی که وضع اقتصادی خوب نیست، حاشیه سود پایین می آید. در این شرایط بنگاه ها یا حاشیه سود خوبی دارند و می توانند این کاهش حاشیه سود را تحمل کنند و یا در لبه مرز قرار دارند و مجبور می شوند ظرفیت تولید شان را پایین بیاورند و حتی ممکن است بنگاه هایی که شرایط نامساعدتری دارند مجبور به تعطیلی شوند.

وی تاکید کرد ما همچنان گرفتار این مشکل جدی هستیم که بخش هایی از اقتصاد صنعتی ما دارای رشد منفی هستند. و این بنگاه ها به علل مختلفی نمی توانند این افزایش هزینه ها را به خانوارها منتقل کنند. یکی از این دلایل این است که بنگاه ها بیم آن را دارند که سهم بازارشان در مقابل کالای خارجی از دست بدهند. ولی بعد دیگر ماجرا این است که خانوارها واقعا تحمل ندارند. با این وضعیتی که در سال های گذشته پیش آمده، مصرف خانوارها در بسیاری از بخش ها کاهش پیدا کرده و درآمد آن ها تحت فشار بوده است، بنگاه ها نمی توانند قیمت ها را افزایش دهند.

کریمی افزود: در اقتصاد بحثی به نام کشش مطرح است. به طور مثال اگر شما 10 درصد قیمت را افزایش دهید ممکن است مصرف کننده مصرفش را 20 درصد کاهش دهد و شما ضرر کنید. به همین علت افزایش قیمت در بسیاری موارد امکان ندارد. شاید در مورد کالاهایی که ثروتمندان خریداری می کنند این محدودیت وجود نداشته باشد ولی برای کالاهایی که اقشار کم درآمد و متوسط خریداری می کنند این محدودیت جدی است، به طور مثال لبنیات. تولیدکنندگان لبنیات می دانند که نمی توانند قیمت خود را زیاد افزایش هند.

وی با تاکید بر اینکه  تورم صنعتی در تورم تولیدکننده موثر است گفت: قطعا تورم صنعتی بر تورم تولیدکننده موثر است اصولا تورم صنعتی به همین معنا ست. چون مردم عادی که کالاهایی مانند پروفیل یا ورق آلات خریداری نمی کنند و این کالاها مورد استفاده تولید کنندگان است.

کریمی با رد دستکاری آمار ها گفت:  به هیچ عنوان این موضوع را نمی پذیرم. حتی در دوره آقای احمدی نژاد هم که حساسیت زیادی در مورد آمارها و بحث تشویش اذهان عمومی پیش آمده بود؛ آمار به این شکل دستکاری نمی شد. ممکن است دولت گاهی در انتشار آمار تعلل کند که البته کار بسیار بدی است کما اینکه آمار های سال 94 بسیار دیر منتشر شد و  زمانی که در سال 95 رشد مثبت اعلام شد مشخص گرديد كه در سال 94 رشد منفی بوده است. ولی اینکه آمار دستکار شود اصلا امکان پذیر نیست.

وی با اشاره به موضوع قیمت گذاری این حرکت دولت را در کنترل تورم بی فایده خواند و گفت: بعد از هدفمندی یارانه ها این اتفاق افتاد. قیمت نفت و گازوئیل و برق و ... به شکل وحشتناکی بالا رفته بود ولی دولت با اعمال فشار به تولیدکنندگان اجازه افزایش قیمت را نمی داد. البته در این کار چندان موفق هم نبود و قیمت ها عملا افزایش پیدا کرد.